Interview met Catheel Pino over revolverende fondsen

Het revolverend fonds is een instrument dat in het publieke domein steeds vaker wordt ingezet. Financieren in Netwerken sprak met Catheel Pino, adviseur bij Lysias Advies. In haar dagelijks werk houdt Catheel zich bezig met complexe vraagstukken en uitdagingen op het gebied van publieke financiering. Daardoor heeft ze in de praktijk veel te maken met revolverende fondsen, een van de financieringsinstrumenten van FIN.

Geen beschermde titel

Zoiets als één type revolverend fonds bestaat niet, fondsen kunnen heel divers zijn in opzet, vertelt Catheel.  ‘Het is geen beschermde titel, er zijn veel verschillen en overeenkomsten. De gemeenschappelijke factor bij alle fondsen is dat het gaat om een geldpot die apart staat van de reguliere begroting’. 

 Volgens Catheel is het voor een succesvol fonds van belang dat de bedrijven of projecten die gefinancierd worden een verdienmodel hebben. ‘Een fonds voor inwoners die hun energierekening niet kunnen betalen is bijvoorbeeld geen revolverend fonds, maar een reguliere subsidiepot (die evenwel waardevol kan zijn!) waar de sticker fonds op wordt geplakt’. 

Winstmarges of maatschappelijke impact?

Het financieringsaanbod gaat bij fondsen van leningen tot participaties tot geefgeld-subsidies. ‘Daarnaast zie je bij fondsen een breed spectrum aan revolverendheid. Zo kan een overheid een fonds opzetten met een grote focus op een hoge revolverendheid, waarbij het geld altijd weer terugvloeit. Het ontwerp kan ook meer gericht zijn op het creëren van maatschappelijke impact, waarbij de overheid genoegen neemt met 70% revolverendheid. Een overheid kan in dat laatste geval makkelijker in een gat springen dat de markt niet oppakt.’ Ten slotte zien we dat revolverende fondsen zich richten op veel verschillende sectoren. 

Verschil maken

Catheel ziet dat het geld in fondsen in de praktijk vaak goed revolveert. Hoe dat eruitziet, verschilt per fonds. ‘Bij vroege-fase-financiering van startups, halen veel projecten het niet. Maar met een paar successen is het hele fonds toch revolverend. Het kan ook dat behoefte bestaat in de markt aan financiering met een lange looptijd. Het geld revolveert dan wel, maar dat duurt iets langer. Dat is niet erg want zo maakt het fonds het verschil, maar het is belangrijk voor bestuurders, politici en ambtenaren zich dat realiseren.’ 

Versnipperd financieringslandschap

Soms komt Catheel in de praktijk heel kleine fondsen tegen, wat voor een versnipperd financieringslandschap zorgt. ‘Ik denk dat het belangrijk is om te kijken naar de schaalgrootte. Dat is belangrijk om de uitvoeringskosten beheersbaar te houden, maar ook voor de ontvanger die de aanvragen moet indienen is het gemakkelijker wanneer het financieringsaanbod geconcentreerder is.’

Fondsbeheer in de praktijk

Het beheer van fondsen wordt in de praktijk vaak ondergebracht bij regionale ontwikkelingsmaatschappijen, ziet Catheel. ‘Dat is ook goed in verband met de concentratie.’ Het beheer kan ook worden aanbesteed. Er wordt dan iemand aangesteld vanuit de BV waar het fonds inzit. Dit kan zowel een zzp’er als iemand van een adviesbureau zijn, die het beheer van het fonds als een service aanbieden.

 Onnodig complex?

Worden revolverende fondsen in de praktijk niet onnodig complex gemaakt? Catheel: ‘Soms is die complexiteit nodig, gezien de projecten en de financieringsbehoefte. Een fonds moet goed worden opgezet. Daarom adviseer ik alleen bij serieuze bedragen een op zichzelf staand revolverend fonds op te richten; de kosten zijn relatief aan de fondsgrootte.’

Spraakverwarring

Wat betreft de complexiteit signaleert Catheel vooral spraakverwarring.  ‘Je moet namelijk iets opzetten met verschillende soorten experts en betrokkenen: beleidsmakers, treasurers, economen, juristen en bestuurders. Dat kan behoorlijk ingewikkeld zijn omdat ze elkaars taal niet spreken. ‘Daarnaast denk ik dat het goed is om verbinding te hebben met private cofinanciers. Voor een succesvolle hefboomwerking, waarbij publiek geld privaat geld lostrekt, is het belangrijk dat private cofinanciers klaar staan en achter de opzet van een fonds staan.’

Aansluiting wetenschap en praktijk

Maar de verwarring ligt ook op een hoger niveau, aldus Catheel. ‘De juridische wetenschap heeft ideeën en overtuigingen, net als de financieringspraktijk, maar dit leidt niet tot een gesprek of wederzijds begrip, is mijn gevoel. Ik hoop dat er soort verdiepingsslag kan komen en begrip gevormd wordt om tot resultaten te komen die werkbaar zijn in de praktijk én meer handvatten en bescherming bieden.’ Een conclusie die Financieren in Netwerken van harte ondersteunt. 

Meer weten over (revolverende) fondsen, klik dan hier

Meer weten over Lysias Advies, klik dan hier