Staatssteunkader
A. Wat is staatssteun?
Eén van de hoofddoelstellingen van de Europese Unie is te komen tot een economische integratie van lidstaten (art. 3 lid 3 VEU). Om het vrij verkeer van de interne markt te bevorderen, waakt de Europese Unie ervoor dat concurrentieverhoudingen tussen ondernemingen op de interne markt niet worden vervalst door optreden van ondernemingen zelf (art. 101 VWEU) of door het ingrijpen van de nationale overheden (art. 107 VWEU). Wanneer nationale overheden bepaalde ondernemingen bevoordelen, anders dan op grond van normale commerciële transacties, dan wordt dit staatssteun genoemd. Het begrip steun heeft een veel ruimere strekking dan alleen subsidies. Het gaat om alle overheidsmaatregelen die de lasten verlichten die normaliter op het budget van een onderneming drukken. Het gaat dus niet alleen om subsidies, maar bijvoorbeeld ook om vrijstelling, verlaging of kwijtschelding van belasting of sociale lasten en de verkoop van grond tegen lagere prijzen dan de marktprijs.
Wanneer subsidies – inclusief leningen en garanties – door de overheid worden verstrekt, dan moeten zij zogenaamd ‘staatssteunproof’ zijn. Dat betekent dat zij geen onrechtmatige staatssteun mogen vormen. Er zijn verschillende manieren om de financiering staatssteunproof te maken. Het staatssteunrecht is omvangrijk en de toepassing in subsidiecasus vraagt een casuìˆstische benadering. De uitleg hier is slechts een introductie en ziet in beginsel alleen op situaties waarin sprake is van een subsidie in de zin van art. 4:21 Awb. Klik hier voor meer informatie over subsidies.
Voor meer informatie of staatssteun verwijzen wij naar de website van Europa Decentraal. Geadviseerd wordt om tijdig juridisch advies in te winnen wanneer staatssteun een reëel vraagstuk lijkt te zijn.
De informatie die hieronder is opgenomen over het staatssteunrecht is inleidend. Voor meer informatie over het staatsteunrecht en subsidie wordt verwezen naar W. den Ouden, M.J. Jacobs & J.E. van den Brink, Subsidierecht (Mastermonografieën staats- en bestuursrecht), Deventer: Wolters Kluwer 2021.